Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm – Vị ngon khó cưỡng trên đảo

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm chỉ là một món ăn bình dị nhưng lại khiến nhiều du khách u mê. Điều gì trong chiếc bánh bé xíu này đã thu hút nhiều du khách với hàng trăm chiếc bánh được bán ra mỗi ngày. Hãy cùng Asia-Park tìm hiểu chi tiết về loại bánh này nhé.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm – đặc sản nổi tiếng trên đảo

Cù Lao Chàm có rất nhiều đặc sản như cua đá, nhum, ốc nón.. Nhưng món bánh ăn lá gai này lại là món được nhiều du khách tìm mua nhất. Đa phần du khách nào cũng tò mò muốn thử nhưng không ai biết loại bánh này bắt nguồn từ đâu.

– Nguồn gốc của bánh ít lá gai Cù Lao Chàm từ đâu?

Trên đảo Cù Lao Chàm, nghề làm bánh ít lá gai đã xuất hiện từ lâu đời nhưng nguồn gốc cụ thể của món ăn này vẫn là một điều bí ẩn. Theo truyền thuyết xưa, vào dịp Tết Nguyên đán, vua Hùng đã tổ chức một cuộc thi nấu ăn để dâng lên các tổ tiên và thiên đình.

Nhờ tài sáng tạo và thông minh, Lang Liêu đã thành công trong việc tạo ra hai món đặc sản ý nghĩa: bánh chưng và bánh dày và giành chiến thắng trong cuộc thi.

Tuy nhiên, con gái út của vua Hùng muốn tạo ra một món bánh mới từ hai loại bánh trên. Vì vậy, nàng đã nghĩ ra cách kết hợp nhân của bánh chưng và vỏ bánh dày để tạo ra một loại bánh tròn. Nàng sẽ gói bánh này bằng lá chuối thành hình dạng hình chóp, và đó chính là bánh ít.

Từ đó, món bánh ít dần truyền bá trong làng và trở thành một món ăn được ưa chuộng cho đến ngày nay.

– Vì sao có tên gọi “bánh ít lá gai “?

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm được đặt tên là “bánh ít lá gai” do lá gai là một thành phần không thể thiếu trong bánh, bên cạnh bột và đậu xanh..

Thực tế, trong quá khứ, món bánh này thường được gọi là “bánh nàng út” (do con gái út của vua Hùng có công làm ra). Tuy nhiên, qua nhiều thế hệ, tên gọi đã đơn giản hóa và trở thành “bánh ít”.

Như vậy, tên gọi “bánh ít lá gai” không chỉ nhấn mạnh sự quan trọng của lá gai trong thành phần của bánh. Mà còn đơn giản và dễ nhớ hơn so với tên gọi ban đầu là “bánh nàng út”.

Điều gì ở bánh ít lá gai Cù Lao Chàm hấp dẫn nhiều du khách

Nếu bạn đi nhiều nơi bạn sẽ thấy bánh ít lá gai xuất hiện ở rất nhiều vùng miền. Tuy nhiên, chỉ có ở hòn đảo Cù Lao Chàm nó mới thực sự mang đậm nét riêng của đặc sản này.

+ Hương vị thơm ngon đặc trưng

 Ai đã từng thưởng thức sẽ biết rằng  bánh ít lá gai có một hương vị đặc trưng không thể nhầm lẫn. Khi cắn vào, bạn sẽ cảm nhận được hương vị ngọt tự nhiên từ lớp vỏ bánh mềm mịn. Cắn vào sâu hơn sẽ gặp phần nhân đậu xanh thơm ngon, bùi bùi và một chút vị cay cay của gừng.

Đặc biệt, mùi thơm của bánh ít lá gai Cù Lao Chàm được tỏa ra từ lá gai (thành phần làm cho bánh có màu đen) rất đặc trưng khiến du khách không thể cưỡng lại được. 

Dù chỉ sử dụng những nguyên liệu đơn giản như vậy nhưng khi kết hợp lại tạo nên một sự hài hòa tuyệt vời. Khiến ai thưởng thức một chiếc bánh sẽ muốn ăn thêm nhiều hơn.

+ Không gây cảm giác ngán

Bánh ít có sự khác biệt so với các loại bánh khác vì khi ăn, người ta không cảm thấy ngán mà muốn ăn thêm. Điều này có thể do kích thước nhỏ của bánh và hương vị ngon làm người ăn không thể cưỡng lại được.

Ngoài vị ngon, bánh ít lá gai Cù Lao Chàm còn được cho là có tác dụng trị đau bụng nhờ gừng và giúp giảm triệu chứng no hơi nhờ lá gai. Tất cả các nguyên liệu để làm bánh đều được trồng và thu hoạch từ thiên nhiên, đảm bảo an toàn và sạch sẽ theo truyền thống dân gian.

+ Dễ dàng mang theo

Trong số các món đặc sản Cù Lao Chàm thì bánh ít lá gai là loại bánh dễ dàng mang theo nhất. Bánh được gói gọn trong lá chuối sạch sẽ, nhỏ gọn và dễ dàng mang theo. Bạn có thể sử dụng bánh ngay mà không cần chế biến hoặc hấp lại.

Với những lý do trên, bánh ít lá gai ở Cù Lao Chàm thực sự là một món quà độc đáo và phù hợp để mang về làm quà cho người thân, bạn bè khi bạn đến tham quan hòn đảo này.

Cập nhập giá bánh ít lá gai Cù Lao Chàm mới nhất

Bánh ít lá gai được coi là một đặc sản bình dị, gần gũi với dân giã. Lý do là do nguyên liệu làm bánh rất đơn giản và giá cả cực kỳ phải chăng.

Mỗi chiếc bánh ít lá gai Cù Lao Chàm thơm ngon thường được bán với giá từ 1.500 – 2.000 đồng. Thông thường, người bán sẽ bán theo set chục cái.

Với giá cả hợp túi tiền, du khách thường không mua chục cái mà thường mua từ vài chục cái cho đến cả trăm cái, thậm chí nhiều hơn.

Bánh ít lá gai thường có hai loại nhân: nhân ngọt và nhân mặn. Mỗi loại nhân đều mang hương vị đặc trưng riêng của nó. Nếu bạn chưa từng thưởng thức loại bánh này, hãy mua cả hai loại để có cơ hội trải nghiệm đầy đủ hương vị đặc biệt của chúng.

Bí quyết làm bánh ít lá gai Cù Lao Chàm chuẩn vị biển đảo

Bạn có thể thấy chiếc bánh lá gai trông rất đơn giản nhưng quá trình làm vô cùng nhiều công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo. Dưới đây Asia-Park sẽ chia sẽ đến bạn từng bước làm chiếc bánh gai thơm ngon này nhé!

– Sơ chế lá gai

Để làm bánh ít lá gai Cù Lao Chàm, lá gai tươi là nguyên liệu không thể thiếu. Khi hái lá, người ta phải chọn lá gai tươi, không quá non cũng không quá già. Sau khi hái về, lá gai được tước bỏ sóng lá, rửa sạch và để ráo trước khi luộc chín.

Thay vì sử dụng bếp ga người dân trên đảo đun lá gai luộc bằng rơm để có mùi hương của khói đồng.

• Sau khi lá chín mềm, lá gai được vớt ra rổ để nguội cho ráo nước. 
• Tiếp theo đó, lá gai được nhuyễn bằng cối hoặc máy xay. 

Bạn nên xay nhuyễn lá gai càng nhiều càng tốt vì như vậy sẽ tạo ra một màu xanh đen rất đẹp.

– Trộn bột bánh

Bước này là một giai đoạn quan trọng không thể thiếu trong quá trình làm bánh ít lá gai Cù Lao Chàm, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến độ ngon của bánh. Để thực hiện bước này, trước tiên người dân sẽ trộn bột nếp lúa mới, thơm và dẻo với hỗn hợp lá gai đã được giã mịn. 

Việc trộn này phải được thực hiện kỹ lưỡng và đều đặn, vì nếu bột không được trộn đều thì vỏ bánh sẽ không mịn.

Sau khi đã pha chế bột, lá gai, nước và đường theo tỉ lệ phù hợp, ta tiến hành nhồi kỹ lưỡng một lần nữa. Bước này giúp tạo ra một hỗn hợp mịn màng và bóng đẹp.

>>> Xem thêm: Bãi Bìm Cù Lao Chàm có gì đẹp khiến du khách mê mẩn?

– Làm nhân bánh ít lá gai

Tiếp tục với phần nhân bánh, đậu xanh là thành phần chính trong công thức nhân bánh để làm nên hương vị đặc trưng của bánh ít lá gai Cù Lao Chàm.

• Đậu xanh sau khi đãi vỏ và rửa sạch được hấp chín. 
• Sau khi đậu chín, ta giã nát và trộn đều với đường cho đến khi nhuyễn mịn. 
• Khi đã nguội, chúng ta tạo thành từng viên nhân tròn đồng đều.

Để làm bánh lá gai Cù Lao Chàm thêm phần đặc biệt và hấp dẫn, người ta thường thêm dừa bào sợi vào nhân bánh. 

• Dừa được ngâm qua nước sôi để loại bỏ dầu mỡ, 
• Sau đó trộn chung với đậu xanh và thêm một chút dầu hoa bưởi.

Những thành phần này tạo ra một hương vị độc đáo và đặc trưng cho bánh ít lá gai Cù Lao Chàm.

– Gói bánh ít lá gai

Để bánh có độ mềm dẻo và màu xanh đẹp sau khi hấp chín thì người dân ở đây thường chọn lá chuối sứ hoặc chuối sát được sử dụng. Mặc dù trên đảo có lá chuối này, nhưng vì sản xuất bánh số lượng lớn, người ta phải mua thêm từ đất liền.

• Tiếp theo, chia bột bánh thành những viên nhỏ và dùng tay dàn mỏng. Sau đó, cho viên nhân đậu xanh vào giữa và vo tròn lại.
• Lót hai miếng lá chuối ở hai đầu, đặt ngược nhau. 
• Đặt viên bánh vào và sử dụng tay gấp mép lại một cách khéo léo 

Sau cùng, những bàn tay lanh lẹ và khéo léo họ tạo thành những chiếc bánh bánh ít lá gai Cù Lao Chàm hình tháp xinh xắn.

>>> Xem thêm: Review bãi Làng Cù Lao Chàm ở đâu, có gì hấp dẫn du khách?

– Hấp bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Sau khi gói hết bột trên mâm, người dân đặt bánh vào vĩ tre và đặt vĩ vào nồi hấp. 

• Bánh sẽ được hấp trong khoảng thời gian từ 30 đến 45 phút, tùy thuộc vào mức độ lửa. 
• Sau khi hấp, người dân sẽ vớt bánh ra và để ráo. 

Để đảm bảo bánh chín đều và không bị sống hoặc nhão quá, người dân sẽ xếp bánh một cách thưa thớt, không chồng bánh lên nhau. 

Trong thời gian hấp, không nên mở nắp thường xuyên để tránh mất hơi và ảnh hưởng đến quá trình chín của bánh.

Mua bánh ít lá gai Cù Lao Chàm ở đâu ngon, chất lượng?

Dù bánh ít lá gai không còn xa lạ và có thể mua ở nhiều nơi, nhưng chỉ trên hòn đảo này nó mang nét đặc biệt mà ai cũng yêu thích. Để mua làm quà, bạn có thể đến các địa điểm sau:

Mua tại chợ Tân Hiệp

Chợ Tân Hiệp Cù Lao Chàm là khu chợ duy nhất và lớn nhất trên đảo. Đây cũng là một địa điểm du lịch hấp dẫn không thể bỏ qua trong chương trình tham quan đảo trong một ngày. 

Tại đây, bạn có thể tìm thấy nhiều loại hàng hóa, từ hải sản tươi sống, hải sản khô đến các đặc sản làm quà, đồ lưu niệm. Đương nhiên, bạn cũng có thể tìm thấy bánh ít lá gai ở Cù Lao Chàm.

Các cô bán bánh thường ngồi ở cổng chợ, khu đồ khô hoặc các gian hàng ẩm thực. Giá bán thường chỉ khoảng 2.000đ hoặc ít hơn.

Mua trực tiếp tại lò

Trên đảo có khoảng 4 hộ làm bánh. Bạn có thể ghé thăm những cơ sở này để tìm hiểu quy trình làm bánh ít lá gai Cù Lao Chàm của người dân địa phương. Sau đó, bạn có thể mua bánh trực tiếp từ đó. 

Việc mua trực tiếp tại nơi sản xuất sẽ đảm bảo nguồn gốc và chất lượng. Đồng thời giá cả cũng rẻ hơn, đặc biệt khi mua số lượng lớn.

Các cô chú bán bánh quanh bãi Làng

Khi tham quan khu vực Bãi Làng, đặc biệt là xóm Cấm, bạn sẽ thấy nhiều bà/cô và quầy hàng rong bán bánh ít lá gai Cù Lao Chàm. Bánh được đựng trong thau hoặc rổ nhựa và có biển hiệu rõ ràng. Bạn có thể ghé vào mua một ít mang đi. Ngoài bánh ít, họ còn bán cả bánh su sê.

>>> Xem thêm: Review về chùa Hải Tạng Cù Lao Chàm linh thiêng gần 300 tuổi

Các bảo quản bánh ít lá gai Cù Lao Chàm lâu mà vẫn ngon

Bánh lá gai được làm từ các nguyên liệu thiên nhiên không dùng chất bảo quản nào khi mua bánh với số lượng nhiều. Bạn nên bỏ túi cách bảo quản bánh ít lá gai để có thể thưởng thức ở mọi lúc mọi nơi.

Bảo quản bên ngoài: Nếu bạn dự định ăn hết bánh ít trong một hoặc hai ngày, bạn có thể để bánh ở nơi thoáng mát, không tiếp xúc nhiều với gió để tránh bánh bị cứng. Đặt bánh vào hộp hoặc túi giấy và tránh độ ẩm để tránh mốc.

Bảo quản trong tủ lạnh: Nếu bạn muốn bảo quản lâu hơn từ 5-7 ngày, đặt bánh ít lá gai Cù Lao Chàm vào hộp và để trong ngăn mát của tủ lạnh. Bánh sẽ cứng khi được bảo quản trong tủ lạnh, nên trước khi ăn, hấp lại để làm mềm và thơm ngon.

Bảo quản trong tủ đông: Nếu muốn bảo quản lâu hơn, bạn nên để bánh ít lá gai trong tủ đông. Khi lấy ra sử dụng, để bánh rã đông trong khoảng 10-15 phút, sau đó hấp lại bằng xửng hoặc nồi cơm điện. Bánh sẽ trở nên mềm và thơm ngon như ban đầu. Với phương pháp này, bánh có thể bảo quản được từ 1-2 tháng.

Bảo quản khi mang đi xa: Nếu muốn mang bánh ít lá gai đi xa, có thể áp dụng hai phương pháp sau:

+ Bánh chín: Nếu đi trong vòng 1-2 ngày, không cần cấp đông bánh. Tuy nhiên, nếu đi xa hơn 2-3 ngày, nên trữ đông bánh trước.

+ Bánh sống: Nếu bạn muốn chiếc bánh được thơm ngon hơn có thể mua bánh ít lá gai sống đã được cấp đông. Khi đến nơi, bạn vẫn bảo quản bánh trong ngăn đông của tủ lạnh. Khi muốn ăn, lấy bánh ra hấp lại.

Gợi ý đặc sản làm quà khác ngoài bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Mặc dù là vùng đảo còn hoang sơ nhưng khi đến đây bạn sẽ thưởng thức rất nhiều đặc sản. Ngoài bánh ít lá gai, bạn có thể tham khảo thêm những món nổi tiếng như mực một nắng, cua đá, các loại ốc…

+ Mực một nắng

Mực ống là loại mực duy nhất được sử dụng để chế biến mực một nắng ngon tại Cù Lao Chàm. Ngư dân thường chọn những con mực tươi từ biển và phơi dưới ánh nắng chói chang. Mùa câu mực thường diễn ra từ tháng 2 đến tháng 5 âm lịch.

 

Khi ăn món mực một nắng, bạn sẽ cảm nhận được độ tươi ngon của mực cùng với vị khô đặc sắc. Món này thường được chấm với tương ớt, tạo nên sự hòa quyện giữa vị ngọt ngào, mềm mềm của mực và vị cay nồng của tương ớt. Nhiều khách du lịch sau khi tham quan Cù Lao Chàm thường mua mực một nắng làm quà biếu cho gia đình và bạn bè.

+ Yến sào Cù Lao Chàm

Nếu bánh ít lá gai Cù Lao Chàm có giá cả rất phải chăng thì ngược lại đặc sản yến sào lại có mức giá cao hơn nhiều.  Yến sào Cù Lao Chàm là loại yến tự nhiên không chứa tạp chất, không bị nát, tổ to và có hàm lượng dinh dưỡng cao.

Yến còn được coi là một loại thuốc chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe cho con người. Yến sào Cù Lao Chàm được xem là sản phẩm tốt nhất so với các loại yến sào khác. Bạn có thể mua nước yến pha sẵn hoặc tổ yến nguyên chất để chế biến.

+ Rau rừng, lá rừng

Bên cạnh bánh ít lá gai Cù Lao Chàm, rau rừng cũng là một đặc sản đơn giản nhưng đầy hấp dẫn. Trên đảo, có tới 37 loại rau rừng với mùi thơm độc đáo. Có những loại rau thích hợp để nấu canh, luộc như rau đắng, mã đề, rau dớn, rau lủi và nhiều loại khác.

Ngoài ra, cũng có những loại lá rừng được phơi khô để dùng làm nước uống tốt cho sức khỏe. Mỗi gói lá rừng khô được bán quanh đảo chỉ với giá 10.000đ/gói, rất phải chăng.

+ Các loại hải sản

Nhắc đến đặc sản Cù Lao Chàm thì không thể nào không nhắc đến hải sản. Bạn có thể chọn hải sản khô hoặc hải sản tươi sống để thưởng thức hoặc mang về làm quà ngoài bánh ít lá gai Cù Lao Chàm.

Nếu bạn ở cách Cù Lao Chàm không xa có thể mua ốc vú nàng và đặc biệt là cua đá – một loài cua chỉ có ở Cù Lao Chàm, có thịt ít nhưng chắc và thơm. Tuy nhiên, giá cả của những loại này khá đắt, dao động từ 800.000 đến 1 triệu đồng/kg.

Những đặc sản này không chỉ mang hương vị độc đáo và tinh tế của biển. Mà còn là món quà độc đáo và thú vị để tặng cho người thân yêu hoặc bạn bè.

+ Dứa rừng Cù Lao Chàm

Quả dứa dại, hay còn được gọi là dứa gai hoặc dứa biển, được coi như một loại thần dược được nhiều du khách mua về làn quà không kém so với Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm. Dứa rừng giúp tăng cường chức năng gan, hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan, bảo vệ gan, chữa bệnh sỏi thận và viêm đường tiết niệu.

Ngoài ra, quả dứa dại còn có tính năng điều trị ho và giảm cảm. Dứa rừng phơi khô là loại dứa dại cũng có tác dụng chữa bệnh hoặc uống mát vào mùa hè để giải nhiệt, giúp tăng cường sức khỏe.

>>> Tham khảo: Tour du lịch Cù Lao Chàm 1 ngày

Cần lưu ý gì khi mua bánh ít lá gai Cù Lao Chàm mua về làm quà?

Chiếc bánh ít lá gai ở Cù Lao Chàm, mặc dù nhỏ nhắn và giản dị nhưng hương vị và ý nghĩa đặc biệt. Đây là lý do tại sao nhiều người thích và chọn mua bánh này làm quà tặng sau mỗi chuyến đi. Nếu bạn định mua loại đặc sản này, hãy lưu ý những điều sau:

• Mua bánh trực tiếp trên đảo sẽ mang lại hương vị ngon hơn so với mua ở Hội An hay Đà Nẵng. Vì Cù Lao Chàm có nước giếng cổ và lá gai tươi, làm cho bánh thơm ngọt hơn.
• Khi mua bánh ít lá gai Cù Lao Chàm, hãy kiểm tra và ngửi mùi để xem liệu bánh có mới không. Bánh mới sẽ mềm mịn, lá tươi và không có mùi khó chịu.

• Mặc dù giá cả được niêm yết, nếu mua số lượng lớn hơn một trăm cái bạn nên thương lượng để có giá ưu đãi hơn.
• Nếu có thể, hãy ghé thăm các lò sản xuất bánh ít để xem quy trình làm bánh và thử bánh trước khi mua để cảm thấy yên tâm hơn. Đây cũng là một trải nghiệm thú vị mà bạn nên thử.
• Theo kinh nghiệm du lịch Cù Lao Chàm để thưởng thức bánh ít lá gai ngon hơn bạn có thể kết hợp cùng các loại trà. Chắc chắn sẽ rất tuyệt!
• Nếu bạn đã nghiện là bánh này hãy mua nhiều một chút để thưởng thức cho đã cơn thèm nhé!

Một số thắc mắc về đặc sản bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Chiếc bánh lá gai nhỏ nhưng mà có vỏ, nhờ vào hương vị đặc trưng chiếc bánh này được truyền tai đến du khách tứ phương. Bởi vậy nên có rất nhiều câu hỏi về chiếc bánh này được gửi đến Asia-Park. Dưới đây là những câu hỏi được quan tâm nhiều nhất. 

– Bánh ít lá gai ở Cù Lao Chàm khác gì so với nơi khác

Bánh ít lá gai là một món đặc sản miền Trung, đặc biệt nổi tiếng ở Bình Định và Cù Lao Chàm. 

Cách làm bánh cũng khác nhau: bánh ít lá gai Cù Lao Chàm làm bằng bột nếp và lá gai được quét và gói trong lá chuối rồi hấp. Trong khi ở Bình Định, hỗn hợp được hấp chín trước, sau đó sẽ hơ trên than hồng để chiếc  bánh được dai hơn rồi mới gói lại. 

Bởi vậy mà tùy theo từng vùng mà hương vị và cả hình thức bên ngoài gói bánh cũng khác nhau.

– Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm sử dụng trong thời gian bao lâu?

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm làm từ nguyên liệu tự nhiên không chất bảo quản. Bạn có thể bảo quản nó trong khoảng 3 ngày ở nhiệt độ phòng hoặc 10 ngày trong tủ lạnh. Nếu muốn bảo quản trong vòng 2-3 tháng có thể cấp đông.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm không chỉ đơn thuần là một món ăn, mà còn là một biểu tượng của văn hóa và sự đoàn kết của người dân nơi đây.Vậy, nếu bạn có dịp ghé thăm Cù Lao Chàm, đừng quên mua bánh ít lá gai và một số đặc sản khác của đảo về làm quà cho người thân, bạn bè nhé!

Thiên – asia-park.vn